Rozpoznanie sprawy w drugiej instancji przez jednego sędziego prowadzić będzie do nieważności postępowania – uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego

26 kwietnia 2023 r. Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów Izby Pracy podjął w sprawie o sygn. akt III PZP 6/22 uchwałę, która może mieć istotne znaczenie dla spraw sądowych, w tym spraw frankowych, toczących się obecnie na etapie odwoławczym. Sąd Najwyższy zdecydował się rozstrzygnąć w powiększonym składzie zagadnienie prawne dotyczące rozstrzygania spraw w II instancji przez składy jednoosobowe. Rozwiązanie takie zostało wprowadzone na podstawie art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 tzw. ustawy antycovidowej (ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczegółowych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych). Sąd Najwyższy stwierdził, że taki sposób rozpoznawania spraw w składzie jednego sędziego ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP), ponieważ nie jest konieczne dla ochrony zdrowia publicznego (art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) i prowadzi do nieważności postępowania (art. 379 pkt 4 k.p.c.). Co więcej, swojej uchwale Sąd Najwyższy nadał moc zasady prawnej, wskazując, że przyjęta w uchwale wykładnia prawa obowiązuje od dnia jej podjęcia.

Co to oznacza dla frankowiczów prowadzących spory sądowe z bankami?

Od dnia wydania uchwały sądy odwoławcze nie mogą orzekać w składach jednoosobowych, gdyż prowadziłoby to do nieważności postępowania. Na skutek uchwały może zatem dojść do wydłużenia okresu rozpoznawania spraw z uwagi na konieczność wyznaczenia nowych składów kolegialnych do spraw, w których dotychczas orzekał jeden sędzia. Natomiast wydana uchwała nie powinna mieć znaczenia dla już zapadłych wyroków, gdyż ustala określoną wykładnię prawa na przyszłość. Wynika to z oceny obecnej sytuacji epidemiologicznej, która w ocenie Sądu Najwyższego nie uzasadnia orzekania w składach jednoosobowych.

Podsumowanie

Frankowicze nie powinni zatem obawiać się, że korzystne dla nich wyroki sądów odwoławczych będą uchylane z powodu nieważności. Uchwała – z uwagi na sposób jej sformułowania – nie może być używana do podważania prawomocnych wyroków.