Rozliczenia kredytobiorcy z bankiem po wyroku
Sposób dokonania rozliczeń między stronami umowy kredytu po uzyskaniu prawomocnego orzeczenia sądu zależy przede wszystkim od:
– treści rozstrzygnięcia,
– tego, czy umowa została uznana przez sąd za nieważną,
– tego, czy też ma dalej obowiązywać po wyeliminowaniu z niej postanowień niedozwolonych dotyczących indeksacji kredytu kursem waluty obcej.
Nieważność umowy frankowej
W przypadku nieważności umowy frankowej strony będą zobowiązane zwrócić sobie wzajemnie to, co świadczyły. Nieważność prowadzi bowiem do uznania, że umowa nigdy nie obowiązywała.
Wyrok uwzględniający nieważność umowy frankowej może być albo wyrokiem ustalającym, albo zasądzającym określoną kwotę na rzecz kredytobiorcy. Niektóre sądy dopuszczają również możliwość jednoczesnego zasądzenia kwot wpłaconych dotychczas przez kredytobiorcę oraz ustalenie nieważności w celu uregulowania sytuacji prawnej stron na przyszłość.
W każdym z tych przypadków wzajemne rozliczenia powinny prowadzić w pierwszej kolejności do wykonania przez bank orzeczenia sądu.
W przypadku niedopłaty po stronie kredytobiorcy (gdy kwota wypłaconego w złotych polskich kapitału jest wyższa niż dotychczas dokonane spłaty) musi on liczyć się z roszczeniami ze strony banku.
Dlatego też przed wydaniem orzeczenia stwierdzającego nieważność umowy sądy są zobowiązane uzyskać stanowisko kredytobiorcy w tym zakresie i potwierdzenie, że zdaje sobie sprawę z konsekwencji takiego rozwiązania.
„Odfrankowienie” umowy
Natomiast w przypadku tzw. odfrankowienia, tj. uznania, że umowa jest ważna, ale bezskuteczne są postanowienia dotyczące indeksacji/waloryzacji, bank powinien dokonać przeliczenia salda kredytu i pozostałych do spłaty rat kapitałowych zgodnie z treścią orzeczenia.
Trzeba jednak mieć na względzie, że przy odfrankowieniu sentencja wyroku dotyczy najczęściej jedynie zobowiązania banku do zwrotu nienależnego świadczenia, natomiast pozostałe kwestie, w tym kształt umowy po wyeliminowaniu niedozwolonych postanowień umownych, wynika z uzasadnienia orzeczenia.
Po uzyskaniu pozytywnego rozstrzygnięcia pozostaje jeszcze kwestia, czy i w jaki sposób bank dostosuje obowiązującą umowę do przedstawionego przez sąd w uzasadnieniu orzeczenia poglądu oraz czy dokona tego z własnej inicjatywy, czy dopiero na wyraźne żądanie kredytobiorcy.
Anna Porębska
adwokat